Maasdijk - In het Westland vinden we een aantal monumentale gebouwen die multifunctioneel worden gebruikt. Een mooi voorbeeld hiervan is de Oude Kerk op het Wilhelminaplein in Naaldwijk. De gedachte dat een kerkgebouw alleen is bedoeld voor kerkdiensten, is in deze tijd achterhaald en menigeen kan tegenwoordig in een stijlvolle entourage genieten van themabijeenkomsten, film, dans, muziek of andere onderwerpen die mede recht doen aan gebruik van het monumentale gebouw. Een werkwijze die men ook al een poos toepast in Maasdijk.
Verenigingsgebouw “Concordia”
Langs de Maasdijk staat Verenigingsgebouw “Concordia”. Op zich (nog) geen monumentaal gebouw, maar eigenaar de Vereniging van Vrijzinnige Hervormden Maasdijk is wel in het bezit van een monumentaal secretaire orgel. Hierover later meer, laten we eerst eens naar de - eveneens interessante- oorsprong en geschiedenis van het gebouw kijken.
In november 1924 werd de Vereniging van Vrijzinnige Hervormden Maasdijk opgericht. Hierbij waren Ds. J.P. de Graaff uit Naaldwijk en de Unie-Kerk (toen Evangelische Kerk) uit ’s-Gravenzande nauw betrokken. De Vereniging startte met 36 leden. Er was nog geen kerkgebouw beschikbaar, maar gelukkig stelde het toenmalige Gemeentebestuur van Naaldwijk de Openbare Lagere School beschikbaar. Hier kon men eenmaal per maand een kerkdienst houden. Op foto 1 ziet u links gebouw “Concordia” en rechts daarvan een woonhuis. Mevrouw Marga Hofman-Bakker licht enthousiast toe wat er zichtbaar is op de foto. “Achter dit woonhuis bevond zich de toenmalige Openbare Lagere School waar de kerkdiensten werden gehouden. Deze school staat er nu niet meer. We hebben het hier over wat de huidige Openbare Lagere School De Schakel is. Deze school bestaat dit jaar 100 jaar. Als je goed kijkt, zie je dat langs de Maasdijk een zandpad liep. Op de Maasdijk zie je een hond lopen. In die tijd kon dat nog. In de verte is één auto zichtbaar, er was nog weinig verkeer.”
Van kerkgebouw naar koeienstal
In 1926 kreeg men steeds meer behoefte aan een eigen kerkgebouw. Er werd grond aangekocht aan de Maasdijk 40 en onder leiding van de heer J.P. Hofman werd het gebouw “Concordia” ontworpen. Op 16 november 1927 werd het officieel in gebruik genomen. Echter 15 jaar later moesten de kerkgangers hun gebouw beschikbaar stellen aan de Duitse bezetters die “Concordia” vorderden. De kerkdiensten moesten elders gehouden worden en toenmalig voorzitter de heer G.S. Hofman stelde hiervoor zijn koeienstal ter beschikking. Gelukkig kwam eind 1943 een einde aan deze situatie en konden de Vrijzinnig Hervormden van Maasdijk weer beschikken over hun eigen kerkgebouw. Voor doop-, trouw- en belijdenisdiensten moest men echter tot 1981 uitwijken naar Naaldwijk.
Op 2 juni 1946 werd er een vrouwenvereniging opgericht, die aanvankelijk bij mevrouw Hofman bijeenkwam. In 1960 werd een tweede deel aan het gebouw gerealiseerd. Hier vinden tot op de dag van vandaag bijeenkomsten van diverse aard plaats. In 2011 werd de nieuwbouw van een entree aan de achterzijde van het gebouw en een toiletgroep gerealiseerd, welke werd geopend door burgemeester Van der Tak.
Oudste orgel van het Westland
In gebouw “Concordia” bevindt zich een bijzonder monument, namelijk een klein, goed bewaard secretaire orgel (foto 2), gebouwd door Johannes Pieter Künckel in 1802. De kerkgangers kregen steeds meer behoefte aan een eigen orgel om hun gezangen te begeleiden. Er werd besloten over te gaan tot de aankoop van een reeds bestaand secretaire orgel, een klein pijporgel dat zich in een kast bevindt die met deurtjes gesloten kan worden. Dit orgel werd in 1946 door de firma Flentrop geplaatst en wordt nog iedere zondag bespeeld. Het mag zich het oudste orgel van het Westland noemen en is een officieel Rijksmonument. De kast is van mahoniehout en het orgel heeft één klavier. Het bezit geen pedalen en de organist gebruikt zijn voeten om de blaasbalg aan te drijven. De toetsen zijn in ivoor belegd en de registerknoppen met een puntje ivoor. Het pijpwerk is nog origineel en het windkanaal bestaat uit één buis van schapenleer. Dit type orgel heeft vanaf ongeveer 1850 model gestaan voor de latere huisorgels van H. Knipscheer en J.C. in de Maur. Onlangs heeft er nog een ingrijpende restauratie plaatsgevonden waarvoor subsidie is verkregen van monumentenzorg.
Klassendag
Ongeveer 65 leerlingen van basisschool Het Kompas bezochten Verenigingsgebouw “Concordia” tijdens de Klassendag. Zij werden in 3 groepen ontvangen en kregen uitleg over het orgel en het gebouw. Hoe is het gebouw ontstaan en welke geschiedenis zit erachter. Ook vertelde architect Frank Stevens over Maasdijk in de Romeinse tijd. De leerlingen hadden het prima naar hun zin en weten nu meer over het Maasdijkse gebouw “Concordia”, een begrip in de Maasdijkse samenleving.
’t Vullejaegerskoor
Zoals eerder genoemd heeft gebouw “Concordia” diverse functies. Tijdens de Open Monumentendag trad tweemaal het Strijense “Vullejaegerskoor” in het kerkgebouw op. Een shantykoor met een eigen geschiedenis wat de naamkeuze betreft. Eén van de koorleden werd bereid gevonden de naam te verklaren: “In 1995 traden we met een groep koorleden op tijdens de feestelijkheden rondom 10 eeuwen Strijen. Het koor had nog geen naam. Inwoners van Strijen worden ook wel “vullejagers” genoemd, zoals veel inwoners van plaatsen een specifieke naam hebben in de volksmond. Deze naam dateert uit de tijd dat men nog te paard naar de kerk ging. De kerk in Strijen werd beheerd door een koster. Op een dag was er een veulen losgebroken dat de kerk was ingegaan. De koster moest het weer de kerk uitjagen en vandaar is de naam “Vullejaegers” ontstaan voor Strijenaren. Wij vonden dat een prachtige geuzennaam voor ons koor en hebben die toen gekozen om als Shantykoor mee door het leven te gaan.”
“De Vullejaegers” vermaakten het publiek met liederen als “Mooi is je jonge tijd”, “Hij was een smokkelaar” en “Dan gaan de lichten aan”. Het laatste lied werd ooit gecomponeerd om te zingen voor het Sofia kinderziekenhuis, maar kon door droeve omstandigheden toen geen doorgang vinden. Het koor werd begeleid door twee accordeonisten. De kleding van de koorleden pakt ook terug in de historie van Strijen, maar is sterk vereenvoudigd. Strijenaren liepen vroeger in kleurige fluwelen kleding. Eén van de koorleden heeft er thuis zelfs een hele verzameling van. Voor hun optredens koos het koor het stemmige zwart-wit en een eenvoudig schort en mutsje voor de dames (foto 3).
Cultureel programma “Concordia”
Op 15 september vindt in gebouw “Concordia” aan de Maasdijk 40 te Maasdijk een workshop yoga plaats. Marga Vijverberg heeft de leiding over een stuk theorie en praktijk. Tevens geven Iris Huisman en Janice de Jong een reisverslag over India.
Op 12 oktober “Werken aan de weg, de Chinezen komen” door Adri Huisman en Rina van Staalduinen en “de verrassende smaak van tomaat”.
Op 24 november is er een filmavond met de bekende Nederlandse speelfilm “Sonny Boy”. Alle avonden beginnen om 20.00 uur. Aan het einde van de avond wordt er een vrijwillige bijdrage van u gevraagd. (JW)
Posts
