Achter vaders rug

“De Westlander wordt wel gekarakteriseerd als koppig, traditioneel, vrijheidslievend. Ook worden eigenschappen genoemd als praktische zin, ongeëvenaarde werklust, eenvoudig van aard, ondernemingszin en het sterke verlangen veel geld te verdienen. De grondtrekken die de rasechte Westlanders gemeenschappelijk hebben, is grote gehechtheid aan de streek, trots op het eigen bedrijf, conservatief en individualistisch. Hij hecht grote waarde aan bestaanszekerheid, wat vaak aangezien wordt voor materialisme, en het ontwikkelingspeil van de gemiddelde Westlander is niet hoog. Het heeft zelfs lang geduurd voor hij tuinbouwonderwijs wist te waarderen.”

Dit citaat komt uit het gedenkboek ‘Sporen in de tijd’ van de Wateringsche Woningbouwvereeniging. De spelling toont al aan dat het geen hedendaagse visie op de Westlander is. Niet alle Westlanders voldoen aan deze kenschets, maar velen zullen nog wel wat karaktertrekken herkennen. De uitspraak wordt geciteerd door Lia Spitters in het boek ‘Achter vaders rug’ dat vers van de pers in de boekhandel ligt. Het boek gaat over de herinneringen van Rien de Hoog, Lia’s buurman, ook wel ome Rien genoemd. Lia tekende zijn persoonlijke levensgeschiedenis op, afgezet tegen de sociale, economische en politieke achtergrond van de jaren waarin Rien leefde (1917-2012). De karakterschets uit het gedenkboek slaat op de vader van Rien (Klaas de Hoog) en ook wel op Rien zelf. Rien was geen prater, maar wel een groot verhalenverteller. Op de vraag van zijn buurvrouw Lia om zijn interessante levensgeschiedenis op te tekenen, kreeg ze regelmatig het antwoord: ‘Waarom?’ Pas nadat familie een klein zetje had gegeven, was Rien ertoe te bewegen zijn verhaal te vertellen. En wat voor een verhaal!

 

Rien de Hoog kon terugkijken op een leven van bijna een eeuw. Zijn hart lag bij de druiventeelt. In 1947 startte hij zijn eigen bedrijf aan de Hoogwerf in Naaldwijk. Iedereen verkeerde de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog in bittere armoede. Rien en zijn vrouw hadden de eerste jaren de handen vol aan het bedrijf en hun jonge gezinnetje, maar gelukkig konden ze na een paar jaar al vooruitgang boeken. Het harde werken beloond. In zijn eigen woorden wordt dat in het boek opgetekend als ‘we hebben heel wat afgesjouwd’. Langs de toenmalige trambaan was een lange kas gebouwd met ‘1951’ op de kaspoot geschreven.

 

Rien bracht zijn jeugd door aan de Rijnsburgerweg in Naaldwijk, waar zijn vader in het begin van de twintigste eeuw begon als zelfstandig tuinder. Geboren in een groot gezin. Zoals gebruikelijk in die tijd zorgden de oudsten voor de jongsten. De vader van Rien was een enorme doorzetter en bezat ondernemingsgeest. Hij ging mee met de tijd, hield van nieuwe spullen en was niet zuinig als het daarom ging. Zijn bedrijf ontwikkelde zich tot een – voor die tijd – modern bedrijf, maar daar ga ik u verder niets over vertellen. Het zou jammer zijn als ik hier te veel prijsgeef over het boek. Ik kan het u namelijk van harte aanbevelen.

 

Vanaf het eerste moment van doorbladeren tot aan het doorlezen van a tot z, heeft het boek mij niet meer losgelaten. Zóveel herkenbaars.

Nou vooruit, toch nog een klein voorbeeldje uit het boek. Over een ogenschijnlijk simpel dagelijks ritueel: het koffiedrinken. Bakkiestaid zoals dat er in het Westland van ome Rien aan toe ging. Hij vertelt erover: ‘We dronken altijd twee bakkies koffie. Het eerste bakkie met suiker, het tweede zonder suiker maar met een kaakie erbij. Tenminste als het er af kon. Om half vier was er thee. Vroeger had je heel sterke thee, die was bijna zwart. We aten daar meestal niets bij. Alleen als je ’s middags niet genoeg gegeten had, dan had je “theekoorts”, dan at je wél eens een boterham.’  Zo kent het boek talloze wetenswaardigheden over het gewone (verdwenen?) alledaagse Westlandse leven.  Ook voor Westlandse jongeren en import Westlanders zeker lezenswaardig. Het (tuinders)leven van weleer, het zijn zúlke mooie herinneringen… een stuk geschiedenis van het Westland door de ogen van een Westlandse druiventuinder. Mooie persoonlijke verhalen over hoe het was en hoe het leven verliep tot aan 2012. Een uitgebreide, fraai opgetekende oral history van grote waarde.

 

Helaas heeft Rien de voltooiing van dit prachtwerk niet meer mee kunnen maken. Hij overleed op 12 mei 2012. Lia Spitters is erin geslaagd het doen en laten van Rien de Hoog vanaf zijn kleutertijd tot het verzorgingshuis op een levendige manier op te schrijven. Ons eigen verleden wordt door dit boek wat meer zichtbaar, aldus Dr. Ir. Aad Vijverberg, voorzitter van de Stichting Stimulering Historische Publicaties Westland. Daar sluit ik me volledig bij aan.  Het boek werd overhandigd aan een familielid. Een emotioneel moment voor de familie en andere aanwezigen. Een uitreiking die ook nog eens plaats vond op historische grond. In de bedrijfsruimte van het ultramoderne bedrijf van de firma Honders, neven van “ome Rien”  aan de  Rijnsburgerweg, vroeger Monstersepad genaamd. Precies daar waar de basis werd gelegd voor deze familiegeschiedenis.

 

‘Achter vaders rug’ ook nog eens voorzien van talloze, vaak unieke foto’s, is o.a. verkrijgbaar bij Kantoor- en boekhandel Vingerling voor 17,50 euro.  Een echte aanrader om cadeau te geven of te vragen in de komende feestmaand!